Karbon absorbe etme miktarı azaldıkça Amazon: Doğa çalışması

Amazonia, dünyanın en büyük tropik ormanlarına ev sahipliği yapar ve önemli bir karbon absorbe etme alanıdır. Nature’da yayınlanan yeni bir makaleye göre, bu karbon havuzu, ormansızlaşma ve iklim değişikliği gibi faktörlerin bir sonucu olarak artık daha az karbon absorbe edebilmektedir..

Çalışma, Brezilya Ulusal Uzay Araştırmaları Enstitüsü / Dünya Sistem Bilimi Merkezi Grup Lideri ve WMO tarafından yönetilen Entegre Küresel Sera Gazı Bilgi Sistemi yönetim kurulu üyesi Lucia Gatti yönetiminde gerçekleştirildi.

Yazarlar, Amazonia’nın karbon bütçesini ve bunun bir karbon kaynağına dönüşmesinden sorumlu ana itici güçleri araştırdı. Grup, ekosistem karbon akışı değerlendirmesini değerlendirmek için gözleme dayalı bir çalışma yaptı. Amazonia’daki dört bölgede 2010’dan 2018’e kadar olan dönemde 590 uçak dikey profil ölçümü ile troposferik karbon dioksit ve karbon monoksit konsantrasyonlarının ölçümü gerçekleştirildi.

Çalışma ile Doğu Amazonya’da toplam karbon emisyonlarının batı kesime göre daha yüksek olduğunu ortaya koydular. Çünkü bu kesim kurak ve yüksek sıcaklık olan mevsimlerde daha güçlü bir artış ve yağışta azalma yaşıyor.

Son 40 yılda doğu Amazonya, özellikle kurak mevsimde, güneydoğuda en güçlü eğilimlerin yaşandığı batı kesiminden daha fazla ormansızlaşma, ısınma ve nem stresine maruz kalmaktadır.

Çalışma ile sahalarımızda iklim değişikliği ve ormansızlaşma eğilimlerinin karbon emisyonları üzerindeki etkisini araştırıyoruz ve kurak mevsimin yoğunlaşmasının ve ormansızlaşmadaki artışın ekosistem stresini, yangın oluşumunu ve daha yüksek karbon emisyonlarını teşvik ettiğini görüyoruz. Bu, Amazonia’daki iklim değişikliklerinin bir sonucu olarak ağaç ölümlerinde bir artış ve fotosentezde bir azalma olduğunu gösteren son araştırmalarla uyumludur .

Karasal biyosfer tarafından karbon alımı gibi karbon yutakları, insanlar tarafından atmosfere salınan karbondioksitin dörtte birini ortadan kaldırarak iklim değişikliğinin hayati bir düzenleyicisidir.

Amazon gibi bataklıklar, iklim değişikliğinin yanı sıra ormansızlaşma ve yangınlar nedeniyle net yayıcı haline gelirse, bunun iklim sisteminde bir “devrilme noktası” olma potansiyeli vardır.

Amazon ormanlarının bu yönü ile İklim değişikliği ve sıcaklık artışının hızını yavaşlatmak için geniş kapsamlı etkileri vardır.

Paris Anlaşması hedeflerine ulaşmak, sera gazı kaynakları ve yutakları arasında belirli bir dengeyi gerektirir. Net sıfır yarışında daha fazla ülke, atmosferden karbondioksit alımını artırmak için ağaçlandırma projelerine ihtiyaç duymaktadır. Tropikal ormanlar şimdiye kadar CO2 için bir yutak olarak görülüyordu, ancak sıcaklık ve yağış düzenlerindeki değişiklikler, bitki örtüsü için onları karbon kaynağına dönüştürebilecek şiddetli ortamlar yaratıyor. Paris Anlaşması kapsamında ülkeler tarafından başlangıçtaki ulusal olarak belirlenmiş katkılarda (NDC’ler) taahhüt edilen 2030 azaltım etkisinin yaklaşık dörtte birinin, kara bazlı azaltım seçeneklerinden gelmesi bekleniyor.

Hükümetler Arası İklim Değişikliği Paneli Kara Özel Raporu şunları söylemektedir : “Bu iklim zarfı kaymaları ile eşzamanlı olarak, tropik bölgelerde yeni, sıcak iklimlerin ortaya çıkması ve extrem olayların (örn. yağış, kuraklık). Ortaya çıkan bu sıcak iklimler, dünyanın birçok yerinde bitki örtüsü verimliliğinin kaybı yoluyla arazi kullanımını (ürün verimliliğindeki, sulama gereksinimlerindeki ve yönetim uygulamalarındaki değişiklikler yoluyla) ve arazi örtüsünü olumsuz etkileyecek ve arazi kullanımı ve artan atmosferik CO2 konsantrasyonları arazi örtüsünden elde edilen faydaların önüne geçecektir.“

Atmosferik CO2 konsantrasyonları rekor seviyelere yükselmeye devam etmektedir. ve WMO’nun Sera Gazı Bültenine göre ormansızlaşma bunun en önemli nedenlerinden biridir.

WMO’nun 50’den fazla ülkeyi kapsayan Küresel Atmosfer İzleme ağı, pek çok kaynağı, yutakları ve atmosferdeki kimyasal dönüşümleri de dahil olmak üzere sera gazı konsantrasyonlarına ilişkin anlayışımızın temelini oluşturan doğru ölçümler sağlamaktadır.

TMMOB

METEOROLOJİ MÜHENDİSLERİ ODASI

KAYNAK : WMO