BM Güvenlik Konseyi deniz seviyesindeki yükselişi tartışıyor
Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri António Guterres, Güvenlik Konseyi’nin deniz seviyesinin yükselmesinin küresel etkileri hakkındaki ilk açıklamasında, yükselen denizlerin dünya çapında milyarlarca insan için “düşünülemez” riskler oluşturduğunu ve toplumların geleceği üzerinde derin etkileri olduğunu söyledi.
Toplantıyı açan BM Genel Sekreteri António Guterres, “Yükselen denizlerin etkisi şimdiden yeni istikrarsızlık ve çatışma ortamını yaratıyor” dedi.
Bazı ulusların kıyı şeridinin şimdiden ortalama deniz seviyesinin üç katına çıktığına dikkat çekerek, önümüzdeki on yıllarda alçakta bulunan toplulukların ve ülkelerin sonsuza dek yok olabileceği konusunda uyardı.
“İncil ölçeğinde tüm nüfusun kitlesel bir göçüne tanık oluruz. Tatlı su, toprak ve diğer kaynaklar için her zamankinden daha şiddetli bir rekabet görürüz” diye uyardı.
“Tehdit çarpanı”
Deniz seviyesinin yükselmesini bir tehdit çarpanı olarak nitelendiren Genel Sekreter, temiz su, gıda ve sağlık hizmetlerine erişimi de tehlikeye attığını söyledi.
Bu arada, tuzlu su girişi tarım, balıkçılık ve turizm gibi sektörlerde istihdamı ve tüm ekonomileri yok edebilir ve ulaşım sistemleri, hastaneler ve okullar gibi hayati altyapıya da zarar verebilir veya bunları yok edebilir.
BM Genel Sekreteri; Küresel ortalama deniz seviyesindeki yükselişin son yıllarda daha da hızlandığını gösteren WMO raporlarından alınan bilgilere atıfta bulundu.
“Küresel ortalama deniz seviyeleri, 1900’den bu yana, son 3000 yıldaki herhangi bir yüzyıldan çok daha hızlı yükseldi. Aynı zamanda küresel okyanus geçen yüzyılda, son 11.000 yıldaki herhangi bir zamandan daha hızlı ısındı » dedi.
Guterres, “Bu arada, WMO bize küresel ısınmanın mucizevi bir şekilde 1,5 derece ile sınırlandırılması halinde bile deniz seviyesinde önemli bir artış olacağını söylüyor” dedi. Bu nedenle BM Güvenlik Konseyi deniz seviyesindeki yükselişi tartışıyor
Deniz seviyesi yükselme hızı 1993’ten bu yana ikiye katlandı. WMO’nun 2022’de Küresel İklimin geçici Durumu raporuna göre, Ocak 2020 tarihinden bu güne kadar yaklaşık 10 mm yükselerek 2022’de yeni bir rekor seviyeye ulaştı. Uydu ölçümlerinin yaklaşık 30 yıl önce başlamasından bu yana yalnızca son iki buçuk yıl, deniz seviyesindeki genel artışın yüzde 10’unu oluşturmaktadır.
Deniz seviyesindeki yükseliş hala yılda milimetre cinsinden ifade edilse de, yükseliş her yüzyıl esas alındığında yarım ila bir metreye kadar çıkmaktadır. Bu, milyonlarca kıyı sakini ve daha düşük kotlarda bulunan devletler için uzun vadeli ve büyük bir tehdittir..
Bay Guterres, herhangi bir sıcaklık artışı senaryosunda Bangladeş’ten Çin’e, Hindistan’a ve Hollanda’ya kadar tüm ülkelerin risk altında olacağı konusunda Güvenlik Konseyi’ni uyardı. Her kıtadaki mega şehirler ciddi etkilerle karşı karşıya kalacak. Tehlike, özellikle alçak rakımlı kıyı bölgelerinde yaşayan yaklaşık 900 milyon insan için ciddi boyuttadır. Bu rakam ne yazık ki dünyadaki her on kişiden biri demektir.
WMO ve BM Çevre Programı tarafından ortaklaşa desteklenen Hükümetler arası İklim Değişikliği Paneli’nin Değişen Bir İklimde Okyanus ve Kriyosfere ilişkin 2019 Özel Raporu, okyanus ve kriyosfer de meydana gelen değişimi ,gözlemlenen değişiklikleri ve etkileri ile öngörülen muhtemel başka değişiklikleri, riskleri ve bunlara yönelik uygulamaların ne olması gerektiğini ortaya koydu. Gelecek IPCC AR6 Sentez Raporunda deniz seviyesinin yükselmesi de ayrıca ele alınacaktır.
Genel Kurul’un şu anki Başkanı Csaba Kőrösi de Konsey’e hitaben yaptığı konuşmada, “neslimizin en büyük sorunu” olan iklim değişikliğinin, Meclis’in son üst düzey tartışmasında dünya liderleri tarafından en çok dile getirilen konu olduğunu hatırlattı.
250 ila 400 milyon insanın 80 yıldan daha kısa bir süre içinde yeni yerlerde yeni evlere ihtiyaç duyacağına dair tahminlere atıfta bulunarak, deniz seviyesindeki yükselmenin dünyanın “ekmek sepetleri” olarak adlandırılan, özellikle Nil, Mekong ve diğer nehirler boyunca uzanan verimli deltalar için muhtemel yıkıcı etkileri konusunda da uyarıda bulundu.
“Şimdi – her zaman olduğu gibi – ihtiyacımız olan şey, harekete geçmek için siyasi iradedir” dedi.
TMMOB
METEOROLOJİ MÜHENDİSLERİ ODASI
KAYNAK : WMO
