Çin, hava modifikasyon programını Hindistan’dan daha büyük bir alanı kapsayacak ÅŸekilde geniÅŸletmeye karar verdi.
By James Griffiths, CNN
December 4, 2020
Çin, bu hafta, deneysel bir hava modifikasyon programını, Hindistan’ın toplam büyüklüğünün 1,5 katından daha fazla bir alanı kapsayacak ÅŸekilde büyük ölçüde geniÅŸletme planlarını açıkladı. Bu ÅŸekilde 5.5 milyon kilometrekarelik (2,1 milyon mil kare) alan hava modifikasyonu çalışmaları için ayrıldı.
Devlet Konseyi’nden yapılan bir açıklamaya göre Çin, 2025 yılına kadar “geliÅŸmiÅŸ bir hava modifikasyon sistemine” sahip olacak.
Önümüzdeki beÅŸ yıl içinde, hava modifikasyonu ile yaÄŸmur veya kar yağışının saÄŸlanacağı toplam alan 5,5 milyon km2’ye ulaÅŸması hedeflenirken , 580.000 km2’nin (224.000 mil kare) üzeri bir alanda dolu önleme çalışmaları için kullanılacak.
Açıklamada, programın afet yardımı, tarımsal üretim, orman ve mera yangınlarına acil müdahale ve alışılmadık derecede yüksek sıcaklıklar veya kuraklıklarla başa çıkmada yardımcı olacağını da sözlerine ekledi.
Çin’in hava koÅŸullarını kontrol edebilme programı yeni bir uygulama deÄŸildir. Tarım alanlarını korumak , önemli hava olaylarını engellemek ve açık bir gökyüzü oluÅŸturabilmek için uzun zamandır havayı kontrol etmeye çalışmaktadır.
2008 Pekin Olimpiyatları öncesinde hava kirliliğini azaltabilmek ve spor yarışmalarında eşit rekabet koşulları yaratabilmek ve yağmur yağmasını engelleyebilmek için bulutları tohumladı.
Artık, Çin’in baÅŸkentinde düzenlenen önemli siyasi ve ekonomik toplantılar, hem hava modifikasyonu ile hava koÅŸullarının deÄŸiÅŸtirilmesi, hem de yakındaki kirlilik yaratan fabrikaların kapatılması sayesinde güzel ve açık gökyüzünün tadını çıkarmakla ünlendi.
Kavram olarak bulut tohumlama çalışmaları, onlarca yıldır vardır. Bu tohumlama işlemi; küçük miktarlarda gümüş iyodürü çok nemli bulutlara enjekte ederek çalışır. Daha sonra su buharının yeni parçacıkların etrafında yoğunlaşması ile ağırlaşır ve sonunda yağış olarak aşağı düşer.
Bu yılın baÅŸlarında yayınlanan ve ABD Ulusal Bilim Vakfı tarafından finanse edilen bir araÅŸtırma sonucunda ” eÄŸer atmosferik koÅŸullar uygun ise bulut tohumlamasının, geniÅŸ bir alanda kar yağışını artırabileceÄŸini” açıklandı.
Çalışma, bulut tohumlamanın işe yaradığını kesin olarak tespit eden ilk çalışmalardan biriydi, çünkü daha önce uygulama sonucunda oluşan yağışları normal kar yağışından ayırt etmek zordu.
Hava Modifikasyonunda ki belirsizlikler, Çin’in bu alanda kullanılan teknolojiye yoÄŸun bir ÅŸekilde yatırım yapmasını engelleyemedi.
2012 ile 2017 arasında ülke, çeÅŸitli hava modifikasyon programlarına 1,34 milyar dolardan fazla para harcadı. Eyalet haber ajansı Xinhua’ya göre geçen yıl, hava deÄŸiÅŸiklikleri, Çin’in batı bölgesi olan Sincan’da, önemli bir tarım alanı olan dolu hasarının % 70’ini azaltmaya yardımcı oldu.
Halen ABD de dahil olmak üzere dünyadaki bir çok ülke de hava modifikasyonu ve bulut tohumlanması çalışmalarına yatırım yaparken, Çin’in bu alandaki teknolojiye olan ilgisi, KomÅŸusu Hindistan’ıda harekete geçirdi.
Özellikle tarımın büyük ölçüde muson yağışlarına baÄŸlı olduÄŸu ve iklim deÄŸiÅŸikliÄŸinin bir sonucu olarak zaman zaman zaten muson yağışlarının kesintiye uÄŸraması ve daha az tahmin edilebilir hale gelmesi Hindistan’ında Hava Modifikasyonu konusunda çalışmalar yapmasını zorunlu kıldı.
Hindistan ve Çin, geçtiÄŸimiz günlerde Himalayalar’daki ortak ve son derece tartışmalı olan sınır boyunca karşı karşıya geldi. Ä°ki taraf bu yılın baÅŸlarında son zamanlardaki en kanlı çatışmalarını gerçekleÅŸtirdi.
Yıllardır, Hindistan’daki bazı kiÅŸiler, hava koÅŸullarının zaten yeterince uygun olmadığı daÄŸ bölgesindeki çatışmalarda , hava modifikasyonunun ve hava durumunu deÄŸiÅŸtirebilme yeteneÄŸinin Çin’e potansiyel olarak üstünlük saÄŸlayabileceÄŸini ifade ettiler.
Pekin’in hava modifikasyonunun birincil odak noktası yerel gibi görünse de, uzmanlar ülke sınırlarının ötesinde de etki potansiyeli olduÄŸu konusunda uyardılar.
Ulusal Tayvan Ãœniversitesindeki araÅŸtırmacıların geçen yıl yayınladıkları bir makalede, “hava modifikasyon faaliyetlerinde uygun koordinasyon eksikliÄŸinin hem Çin içinde hem de diÄŸer ülkelerin komÅŸu bölgeleri arasında” yaÄŸmur hırsızlığı “suçlamalarına yol açabileceÄŸini” söylediler.
Ayrıca, “tartışmalı olabilecek projelerin uygulanmasında kontrol ve denge sisteminin” eksikliÄŸine de iÅŸaret ettiler.
Yazarlar, “Ä°klim deÄŸiÅŸikliÄŸinin bilimsel kanıtları ve siyasi gerekçeleri (Çin’de) geniÅŸ yada dar tartışmalara tabi deÄŸildir” diye yazdı.
Bazı uzmanlar, özellikle ülkenin iklim deÄŸiÅŸikliÄŸinin etkilerinden muzdarip olduÄŸu için, Çin’in hava modifikasyonu gibi daha iddialı mühendislik (geoengineering projelerini benimsemesine yol açabileceÄŸini düşünüyor.
Atmosferi bir takım kimyasallar ile tohumlamak gibi radikal çözümler teorik olarak sıcaklıkları düşürmeye yardımcı olabilir, ancak aynı zamanda tehlikeli ve öngörülemeyen sonuçlara da yol açabilir. Birçok uzman, bir ülkenin bu tür tekniklerle deney yapması durumunda sonuçların neler olabileceğini tahmin edemediği için korkmaktadır.
Hindistan Karnataka’daki Manipal Yüksek Öğretim Akademisi’nde iklim uzmanı olan Dhanasree Jayaram’a göre, “düzenleme olmadan, bir ülkenin hava modifikasyonu ile ilgili çalışmaları diÄŸer ülkeleri olumsuz etkileyebilir.” demektedir.
“Çin, geoengineering projelerini sahada ‘tek taraflı olarak’ konuÅŸlandırmanın iÅŸaretlerini henüz tam olarak göstermemiÅŸ olsa da, hava durumu modifikasyonu ve mega-baraj projeleri (Three Gorges gibi) dahil olmak üzere diÄŸer büyük mühendislik projelerinin ölçeÄŸi, Çin’in bu tip mühendislik çalışmalarını konuÅŸlandırmaya istekli olduÄŸunu gösteriyor .
Geoengineering :
Dünya’nın yaşam ortamını küresel bazda bilinçli değişiklikler yaparak insanlar ve diğer canlı türleri için daha yaşanabilir hale getirmektir. Geoengineering aynı zamanda bugün Dünya’da, insanoğlu tarafından yaratılmış küresel ısınma ile mücadele etmek adına sunulmuş olan sorun çözücü ALTERNATİFLERİ açıklamak için de kullanılır.
