Odamızın Hidroloji Komisyonu tarafından hazırlanan Kuraklığı Unutma, Unutturma Temalı Panelimiz ve 5 Şubat 2021 Cuma Günü Saat 20.30 da gerçekleştirildi. Odamızın ait Zoom adresi ve Youtube adresimizden canlı olarak yayınlanan etkinliğin satır başları aşağıda özetlenmiştir.
Katılımcılara ve Paneli hazırlayan ve sunan Hidroloji Komisyonu üyelerimizin her birine ayrı ayrı teşekkür ederiz.
KURAKLIĞI UNUTMA, UNUTTURMA!!!
2020 yılında ülkemizde hidrolojik kuraklık, bazı bölgelerimizde oldukça fazla hissedildi. Ancak, yağışlar başlayıp baraj doluluk oranları biraz artmaya başlayınca kuraklıkla ilgili kamuoyundaki etkisinin de azaldığı gözlendi. Hâlbuki kuraklık afeti ve etkisi kısa zamanda atlatılacak kadar hafife alınacak bir olay değildir.
Ekstrem kurak yılların yanında akarsuların genel karakterinde durum nedir? Bunun için ülkemiz çapında doğal akımlı uzun gözlem süresi olan Akım Gözlem İstasyonlarından (AGİ) durum tespiti yapılmaya çalışılmıştır. Burada E22A002 no’lu AGİ (Trabzon)’deki duruma bakılıp örnek verilecek olursa;
Şekil: 1 Akarsulardaki akımların uzun yıllar seyrine bakış (E22A002-Trabzon)
Şekil 1’de görüleceği gibi 1996 yılından itibaren bu istasyonda tedrici bir akım azalması olduğu görülmektedir. Bu azalmanın en büyük sebebinin iklim değişikliği olduğu düşünülmektedir. Bunun yanında yıllık maksimum akımlar, 1996 yılından önceki yıllardaki akımların pikinden daha düşük olarak; minimum yıllık akımlarda ise önceki yıllardaki minimumdan daha düşük olarak seyretmektedir.
Hidrolojik kuraklığın takibi için hali hazırda suyu ölçen tek kuruluş olan Devlet Su İşleri (DSİ) tarafından doğal akımlı istasyonlar belirlenmeli veya kurulmalı, bunların uzun yıllar kesintisiz işletilmesi konusunda mutlaka gerekli eleman ve araç gereç takviyesi yapılmalıdır.
Kuraklık iklimimizin bir parçasıdır. Ülkemiz yarı kurak bir bölgede yer almaktadır. Kuraklık bölgelere göre farklılık gösterebilir. Bazı bölgelerde şiddetli kuraklık mevcutken, bazı bölgelerde kuraklık bulunmayabilir.
Bunun yanında toplumun tüm kesimleri kuraklıktan aynı biçimde etkilenmemektedir. Özellikle toplumun alt ve orta sınıfında yer alan insanlar, kuraklıktan daha fazla etkilenirken, ekonomik güce sahip üst sınıf için kuraklık hissedilmeden geçen bir afet olabilmektedir.
Kuraklığı engellemek mümkün değil ama kuraklıkla yaşayacak şekilde gerekli tedbirleri almak mümkündür. Bu tedbirler kapsamında suyu depolamak için yerüstü ve yeraltı barajlarına ihtiyaç vardır.
Kuraklık ülkemizin bir problemi olduğu kadar küresel çapta da bir problemdir. Dünya çapında kuraklıkla ilgili mücadelede FAO, WMO, UN, GWP, IDMP gibi kuruluşlar finansal desteklerle kısmen de olsa kuraklığın etkisini azaltmaya çalışmada yardımcı olmaktadır.
Kuraklığın daha az hissedilmesi diğer bir ifade ile “Su Kazancı” için Dünya uygulamalarından bazıları şunlardır:
- Su kazancı için yağmur hasadı
- Nem tutucu sistemle su elde edilmesi
- Güneş enerjisi yardımıyla deniz suyunun arıtılarak içme kullanma suyu elde edilmesi
- Depodaki suyun buharlaşma yolu ile kaybolmasını azaltacak yöntemler kullanmak
- Az su tüketen enerji sistemlerine ağırlık vermek
Şekil: 2 Su Kazancı İçin Şili’de Yapılan Bir Yağmur Hasadı Uygulaması, Photos: Sergio García/UNDP Chile (https://undp.medium.com/6-ways-to-combat-drought-and-desertification-2c74c53100aa)
Şekil: 3 Dağdan su taşınması uygulamasının sonucu (Şili)(https://undp.medium.com/6-ways-to-combat-drought-and-desertification-2c74c53100aa)
Şekil: 4 Nem Tutucu Sistemle Su Elde edilmesi (Şili) Photo: Daniel Rojas (https://undp.medium.com/6-ways-to-combat-drought-and-desertification-2c74c53100aa)
Şekil: 5 Deniz Suyundan İçme Kullanma Suyu Elde Edilmesi (BAE, İsrail) https://www.greensynergy.my/post/methods-of-seawater-desalination
Şekil: 6 Az Su Tüketen Enerji Sistemleri (Hindistan, Şili) https://www.saurenergy.com/solar-energy-blog/which-states-have-the-highest-solar-energy-potential-in-india
Şekil: 7 Depodaki Suyun Buharlaşmaya Karşı Korunması (https://ascelibrary.org/doi/10.1061/(ASCE)HE.1943-5584.0002032)
Kuraklıkla Mücadeleye Yardımcı Diğer Uygulamalar
- Hava Kalitesinin Arttırılması- Sıfır Emisyon (Örn: Elektrikli Araç Kullanımına Geçiş)
- Yeşillendirme (Örn: İnsansız Hava Araçlarıyla Sarp Alanların Ağaçlandırılması, Tohum Topu Atışları- Mert Karslıoğlu ECORDING)
- Suyun Endüstriyel Kullanımının Kısıtlanması (Örn: İçeceklerin sadece cam şişelerde üretilmesi, Plastik bardak vs. ürünlerin kullanımının kaldırılması)
- Bütün ekonomik sektörlerde kullanılan suyun tekrar kullanımı.
Hidroloji Komisyonu
Son Yorumlar