Kuzey yarımkürede orman yangıları artıyor
Kuzey Yarımküre’de özellikle kuzeydoğu Rusya, batı Kanada ve batı Amerika Birleşik Devletleri’nde orman yangınları sezonu, çok sayıda ve gittikçe artan sayıdaki yoğun yangınlarla alevleniyor;
Son haftalarda gözlenen yüksek sıcaklıklar ve şiddetli kuraklık, daha yüksek sayıda daha yoğun yangınlara katkıda bulunabilir.
İklim değişikliğinin gözlenen ve bilinen bir çok olumsuz etkisinin yanında dünya çapında olmak üzere yangın oluşması için uygun hava sıcaklığı sıklığını ve/veya şiddetini artırdığına dair artan kanıtlar belirlendi. Uluslararası üne sahip bilim adamlarının 2020 güncellemesine göre, orman yangınlarındaki son artışları tek başına arazi yönetimi açıklayamaz.
Küresel gözlem sistemi, yangın tehlikelerini tespit etmeyi ve izlemeyi mümkün kılan uydu teknolojisindeki gelişmeler sayesinde son 20 yılda büyük ölçüde genişletildi.
WMO’nun Küresel Atmosfer İzleme Programı, yangın tehlikesi ve ilgili hava kirliliği tehlikeleri hakkındaki tahminleri ve uyarıları destekleyen tahmin sistemlerini güçlendirmek için geniş bir ortak ağıyla birlikte çalışmaktadır.
Orman yangınları, yanmaktan kaynaklanan doğrudan tehdide ek olarak, partikül madde ve karbon monoksit, nitrojen oksitler ve metan olmayan organik bileşikler gibi zehirli gazlar dahil olmak üzere zararlı kirleticileri de atmosfere salmaktadır.
Yanan biyokütleden kaynaklanan partiküller ve gazlar, atmosferik sirkülasyon ile uzun mesafelere taşınabilir ve bu bölgelerdeki hava kalitesini olumsuz olarak etkiler. WMO 2021 Aerosol Bülteni bu nedenle yangınlara odaklandı.
Kuzeydoğu Rusya
Copernicus Atmosfer İzleme Servisi (CAMS), 6 Temmuz’da kuzey yarım küredeki yangın faaliyetleri hakkında bir güncelleme yayınladı. CAMS, dünyadaki orman yangınlarının konumu, yoğunluğu ve tahmini emisyonlarının yanı sıra, duman emisyonlarının rüzgarlarla taşınması ve dumanın bileşimi hakkında en son bilgileri sağlamaktadır. Bu, potansiyel sıcak noktaları belirlemeye ve belirli yangınların neden çıktığını ve bunların atmosferik bileşim üzerindeki etkilerini anlamaya yardımcı olmaktadır.
Son iki yılda CAMS, Kuzey Kutup Dairesi de dahil olmak üzere Rusya’nın uzak kuzeydoğusundaki yangınların ve ilgili emisyonların sayısında artışlar gözlemledi. Bu yıl şu ana kadar Kuzey Kutbu’ndaki faaliyetler 2019 ve 2020’deki gibi daha önce benzeri görülmemiş ölçekte olmasa da, son günlerde yangınların sayısı ve tahmini günlük emisyonları artış göstermektedir.
Ülkenin uzak kuzeydoğusundaki Rusya Saha Cumhuriyeti’ndeki orman yangınları Haziran ayı sonlarında ve Temmuz ayı başlarında artmakta idi. Son iki yılda Haziran ayının ikinci haftasından itibaren yaygın olarak görülen orman yangını olayları bu yıl daha geç olarak, ayın son haftasında başladı.
Bu noktada, yanan yangınların sayısı hızla arttı ve ayın son birkaç gününde, 2019 ve 2020’de görülen seviyelerle karşılaştırılabilir düzeye ulaştı.. Bölgenin üzerinde, Arktik Okyanusu’na ve Kuzey Pasifik Havzası’na doğru bir miktar ulaşan aerosol optik derinliği için yüksek değerlere sahip büyük bir duman bulutu kaldı.
Britanya Kolombiyası, Kanada
Haziran ayının son haftası, batı Kanada’da yükselen sıcaklıklara ve rekor kıran bir sıcak hava dalgasına tanık oldu. Bunun yanı sıra, önemli ve etkisi yıkıcı orman yangınlarının hızlı gelişimi gözlendi. Yangınların yoğunluğu konvektif faaliyetlere ve yıldırımların gelişmesine yol açmıştır. British Columbia için CAMS GFAS verileri, Haziran ayının sonunda, 2003-2020 ortalamasının oldukça üzerinde, günlük toplam (yangın radyasyon gücü ) FPR’de net bir artış olduğunu gösteriyor.
Batı Amerika Birleşik Devletleri
Batı ABD’nin geniş bölgelerindeki şiddetli kuraklık koşulları, “çok” ila “aşırı” yangın tehlikesi seviyelerinin gerisindedir. Şimdiye kadarki en önemli orman yangınları Arizona, New Mexico ve Utah’ta görüldü, ancak koşullar devam ederse komşu eyaletlerde de yangınların artması beklenmektedir. Özellikle Kaliforniya. Küresel yangın asimilasyon sistemi (GFAS), orman yangınları ve biyokütle yanmasından kaynaklanan günlük emisyon tahminlerini üretmek için uydu tabanlı sensörlerden gelen yangın radyasyon gücü (FRP) gözlemlerini kullanır. Bu bölge için en son GFAS zaman serisi, Haziran ayının ilk haftasından bu yana 2003-2020 ortalamasının oldukça üzerinde günlük toplam FRP göstermektedir.
TMMOB
METEOROLOJİ MÜHENDİSLERİ ODASI
KAYNAK : WMO
Son Yorumlar