Son 50 yılda oluşan afetlerde Su ile ilgili olan afetler ilk sıralarda..
Cenevre, 23 Temmuz 2021 (WMO) –
Dünya Meteoroloji Teşkilatı (WMO) tarafından yapılan kapsamlı bir analize göre, son 50 yılda oluşan afetlerde, Su ile ilgili olan afetler hem insani hem de ekonomik kayıplar açısından afetler listesinin ilk sıralarında.
Yakında çıkacak olan WMO Hava, İklim ve Su ile ilgili Extremlerden Ölüm ve Ekonomik Kayıplar Atlası’na (1970-2019) göre ilk 10 afetten, dönem boyunca en büyük insan kayıplarına yol açan tehlikeler ; Kuraklık (650.000 ölüm), Fırtına (577.232 ölüm), Sel (58.700 ölüm) ve aşırı sıcaklık (55. 736 ölüm) olmuştur.
Eylül ayında yayınlanacak Atlas’tan bir alıntıya göre, ekonomik kayıplarla ilgili olarak, ilk 10 olay arasında fırtınalar (521 milyar ABD Doları) ve sel (115 milyar ABD Doları) olarak yer almaktadır.
Sel ve fırtınalar, 377,5 milyar ABD doları maliyetle Avrupa’da son 50 yılın en büyük ekonomik kaybına neden oldu. 2002 yılında Almanya’da meydana gelen sel, 16,48 milyar ABD doları tutarında kayba neden oldu ve bu olay 1970 ile 2019 yılları arasında meydana gelen Avrupa’daki en maliyetli olaydı. Bununla birlikte, sıcak hava dalgaları ise en yüksek can kaybına neden olan olay olarak kayıtlara geçti.
50 yıllık dönemi kapsayan verilerde hava, iklim ve su tehlikelerinin tüm afetlerin (teknolojik tehlikeler dahil) %50’sinden, bildirilen tüm ölümlerin %45’inden ve küresel düzeyde rapor edilen tüm ekonomik kayıpların %74’ünden sorumlu olduğunu göstermektedir.
İklim değişikliği
İklim değişikliğinin bir sonucu olarak hava, iklim ve su ile ilgili tehlikelerin sıklığı ve yoğunluğu artmaktadır. WMO Genel Sekreteri Prof. Petteri Taalas, geçen hafta Orta Avrupa ve Çin’de meydana gelen şiddetli yağışlar ve oluşan sellerin, can kayıpları ve ekonomik zararlarla sonuçlandığı belirtti.
Prof. Taalas; sera gazı emisyonlarının neden olduğu iklim değişikliğinin sıcak hava dalgasını en az 150 kat daha olası hale getirdiğine dair hızlı bir ilişkilendirme analizine atıfta bulunarak, “ Son olarak Kuzey Amerika’daki rekor düzeydeki sıcak hava dalgaları açıkça küresel ısınmayla bağlantılıdır” dedi.
Prof. Taalas; “Ancak, giderek artan yoğun yağış dönemleri, iklim değişikliğinin ayak izini de beraberinde getiriyor. Atmosfer ısındıkça daha fazla nem tutuyor, bu da fırtınalar sırasında daha fazla yağmur yağacağı anlamına geliyor ve sel riskini artırıyor”
“Gelişmiş veya gelişmekte olan hiçbir ülke doğal afetlere karşı bağışıklık kazanmamıştır. İklim değişikliğine uyum konusunda daha fazla yatırım yapmak zorunludur ve bunu yapmanın bir yolu da çoklu tehlike erken uyarı sistemlerini güçlendirmektir.”
Su, iklim değişikliğinin etkilerini hissettiğimiz birincil parametredir. Hem su hem de iklim zorluklarını etkin bir şekilde ele almak için, iklim değişikliğini ve suya aynı masada, aynı konuşmalara yer vermeliyiz. Prof. Taalas, WMO’nun bu nedenle üst düzey liderlik tarafından yönlendirilen ve entegre su ve iklim eylemine odaklanan çok sektörlü aktörlerden oluşan bir topluluk olan yeni bir Su ve İklim Koalisyonu’na öncülük ettiğini söyledi.
Aşırı yağış olayları
Alman ulusal meteoroloji servisi DWD, Almanya, Belçika, Hollanda ve Lüksemburg’un en çok etkilenen bölgelerinde zaten doygunluğa yakın olan topraklara 2 gün (14 ve 15 Temmuz) içinde iki aylık kadar yağış düştüğünü söyledi. Aynı şekilde İsviçre ve Avusturya da şiddetli yağışlar ve selden etkilendi.
DWD’ye göre, 14 ila 15 Temmuz arasındaki 24 saatte yaklaşık 100 ila 150 mm yağış meydana geldi. Sırasıyla; Wipperfuerth-Gardweg (Kuzey Ren-Vestfalya) DWD meteoroloji istasyonu 162 mm, ardından 160 mm ile Köln-Stammheim (Kuzey Ren-Vestfalya), 152 mm ile Kall-Sistig (Kuzey Ren-Vestfalya) ve Wuppertal-Buchenhofen (Kuzey) Ren-Vestfalya) ile 151 mm yağış kaydedildi. DWD zamanında ve doğru erken uyarılar yayınladı.
Çin’in orta kesimindeki Henan eyaletinin bazı bölgelerine 17-21 Temmuz tarihleri arasında yıllık ortalamadan daha fazla yağış gerçekleşti. Zhengzhou’daki ulusal meteorolojik gözlem istasyonunun, yıllık ortalama 641 mm’ olan yağış değeri 720 mm’ye ulaştı.
Henan’ın başkenti Zhengzhou, altı saat içinde yıllık yağışının yarısına eşdeğer bir yağış aldı. 6 saatlik yağış 382 mm idi ve 20 Temmuz’da 16:00-17:00 saatleri arasında Zhengzhou’da 1 saatlik yağış 200 mm’yi aştı.
600’den fazla istasyon 250 mm’nin üzerinde yağış kaydetti. Maksimum yağış 728 mm idi. Henan Meteoroloji Servisi, sel ile başa çıkmak için en üst düzeyde acil müdahale başlattı.
Artan sayıdaki bir çok çalışma, aşırı yağış olayları üzerinde insan etkisinin olduğunu ortaya koymaktadır. Bulletin of the American’ın yıllık ekinde yayınlanan emsal bir inceleme çalışmasında insan etkisinin olayın olasılığını önemli ölçüde artırdığı tespit edilmiştir. Haziran ve Temmuz 2016’da doğu Çin’deki aşırı yağış buna bir örnektir.
Avrupa trendleri
Her şeye rağmen, gelişmiş erken uyarılar ve daha iyi afet yönetimi , extrem hava koşullarından ölenlerin sayısını ciddi olarak azaltmaktadır. Avrupa’da 2003 ve 2010’da sıcak hava dalgalarından kaynaklanan yüksek ölüm sayısı, son on yılda birçok hayat kurtardığı kabul edilen yeni eylem planlarını ve erken uyarıları başlattı.
1970-2019 yılları arasında Avrupa’daki toplamda 1 672 kayıtlı afet, 159 438 ölüm ve 476,5 milyar ABD Doları tutarında ekonomik zarara neden oldu. Seller (%38) ve fırtınalar (%32) kaydedilen afetlerin en yaygın nedeni olmasına rağmen, 50 yılda 148 109 can kaybıyla en fazla ölüme (%93) aşırı sıcaklıklar neden oldu.
2003 ve 2010’daki iki aşırı sıcak hava dalgası, iki olayda 127 946 can kaybıyla en yüksek sayıda ölüme (%80) neden oldu. Bu iki olay, Avrupa’daki ölüm sayısı istatistiklerini değiştirdi. Gelecek Atlas’ın bölümlerinden birine göre, 2003 sıcak dalgası Avrupa’daki ölümlerin yarısından (%45) sorumluydu ve etkilenen 15 ülkede toplam 72 210 ölüm oldu.
Avrupa içinde afetlerin ilgili tehlikelere göre dağılımı, nehir taşkınlarının (%22), genel fırtınaların (%14) ve genel sellerin (%10) Avrupa’da en yaygın tehlikeler olduğunu göstermektedir.
Eylül ayında Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’ndan önce ; WMO Hava, İklim ve Su ile ilgili Extremlerden meydana gelen Ölümler ve Ekonomik Kayıplar Atlası (1970-2019) (bundan böyle Atlas olarak anılacaktır) yayınlanacaktır. Atlas, Afetlerin Epidemiyolojisi Araştırma Merkezi’ne (CRED) Acil Durum Veri Tabanı’na (EM-DAT) dayanmaktadır.
Bu Atlas karar vericilere aşırı hava ve iklim ve küresel iklimin durumu hakkında bilimsel temelli bilgiler sağlamak için bir dizi WMO girişiminden biridir.
TMMOB
METEOROLOJİ MÜHENDİSLERİ ODASI
KAYNAK : WMO
