Tüm raporlar uyarıyor: Su Krizi Yaklaşıyor.
Cenevre 5 Ekim 2021
İklim değişikliği nedeniyle sel ve kuraklık gibi suyla ilgili tehlikeler artıyor. Buna paralel olarak nüfus artışı ve azalan su kaynakları nedeniyle de tüm dünyada su sıkıntısı çeken insan sayısının artması bekleniyor. Bir çok kurumun katılımı ile hazırlanan bir rapora göre ; Su yönetimi, izleme, tahmin ve erken uyarı sistemleri ile birlikte küresel iklim finansmanı çabaları da yetersiz.
İklim Hizmetlerinin Durumu 2021:
Su konusunda tüm paydaşlarla ortaklaşa bir su yönetimini geliştirmek, entegre bir su ve iklim politikasını benimsemek ve bu değerli metaya yatırımı artırmak sürdürülebilir kalkınma, iklim değişikliğine uyum ve afet riski azaltımı ile ilgili tüm uluslararası hedeflerin temelini oluşturmak için acil eylem planına ihtiyaç vardır..
Dünya Meteoroloji Örgütü Genel Sekreteri Prof. Petteri Taalas, “Artan sıcaklıklar küresel ve bölgesel yağış değişikliklerine neden olduğu için , yağış düzenlerinde ve tarım mevsimlerinde kaymalar oluştu ve bu durum gıda güvenliği, insan sağlığı ve refahı üzerinde büyük bir etkiye sahiptir” diyor.
“Geçtiğimiz yıl su ile ilgili extrem olayların devam ettiğini gördük. Asya genelinde aşırı yağışlar Japonya, Çin, Endonezya, Nepal, Pakistan ve Hindistan’da büyük sellere neden oldu. Milyonlarca insan yerlerinden , evlerinden oldu ve yüzlerce can kaybı oluştu. Bilinmelidir ki; seller sadece gelişmekte olan ülkelerde değil tüm ülkelerde hayatı ve yaşamı ciddi olarak etkiler. Avrupa’da yaşanan sellerin, yüzlerce ölüme ve ciddi maddi hasarlara yol açtığı unutulmamalı” dedi.
Dünya Meteoroloji Örgütü Genel Sekreteri Prof. Petteri Taalas, “Su eksikliği, özellikle Afrika’da birçok ülke için önemli bir endişe kaynağı olmaya devam ediyor. Su sıkıntısı çeken ülkelerde iki milyardan fazla insan yaşıyor ve güvenli içme suyuna ve sanitasyona erişim sıkıntısı çekiyor” dedi.
Prof. Taalas, “Yaklaşan su krizine artık hepimizin uyanmamız gerekmektedir” dedi.
Rapor WMO tarafından koordine edildi ve 20’den fazla uluslararası kuruluş, kalkınma ajansı ve bilimsel kurumdan girdiler içermektedir. Bir Öykü Haritası eşlik ediyor.
Raporda belirtilen rakamlara göre, 2018 yılında en az bir ay 3,6 milyar insanın suya erişimi yetersizdi. 2050 yılına kadar bu sayının beş milyar rakamını geçmesi bekleniyor.
Suyla ilgili tehlikeler ve Su stresi
Son 20 yılda, karasal su depolama – toprak nemi, kar ve buz dahil olmak üzere kara yüzeyindeki ve yeraltındaki tüm suyun toplamı – yılda 1 cm oranında düştü. En büyük kayıplar Antarktika ve Grönland’da meydana geliyor, ancak yüksek nüfuslu birçok alt enlem lokasyonu, geleneksel olarak su temini sağlayan alanlarda önemli su kayıpları yaşıyor ve su güvenliği için büyük sonuçlar doğuruyor.
Durum, dünyadaki suyun sadece %0,5’inin kullanılabilir ve tatlı su olması gerçeğiyle daha da kötüleşiyor.
Suyla ilgili tehlikelerin sıklığı son 20 yılda artmıştır. 2000 yılından bu yana, sel kaynaklı afetler önceki iki on yıla kıyasla % 134 arttı. Sel kaynaklı ölümlerin ve ekonomik kayıpların çoğu, nehir taşkınları için uçtan uca uyarı sistemlerinin güçlendirilmesi gereken Asya’da kaydedildi.
Aynı dönemde kuraklıkların sayısı ve süresi de % 29 arttı. Kuraklığa bağlı ölümlerin çoğu Afrika’da meydana geldi ve bu da o bölgede kuraklık için uçtan uca daha güçlü uyarı sistemlerine ihtiyaç olduğunu gösteriyor.
Entegre su kaynakları yönetimi
Entegre Su Kaynakları Yönetimi (IWRM), uzun vadeli sosyal, ekonomik ve çevresel refahın sağlanması için hayati öneme sahiptir. Ancak, bazı ilerlemelere rağmen, 107 ülke 2030 yılına kadar su kaynaklarını sürdürülebilir bir şekilde yönetme hedefine ulaşma yolundan sapmış durumdadır..
Genel olarak, dünya, herkes için su ve sanitasyonun mevcudiyetini ve sürdürülebilir yönetimini sağlamak için BM Sürdürülebilir Kalkınma Hedefi No. 6’nın (SDG 6) takviminin ciddi şekilde gerisindedir. 2020’de 3,6 milyar insan güvenli bir şekilde yönetilen sanitasyon hizmetlerinden yoksun, 2,3 milyar insan temel hijyen hizmetlerinden yoksun ve 2 milyardan fazla insan güvenli içme suyuna erişimi olmayan su sıkıntısı çeken ülkelerde yaşıyor.
75 ülkeden, 10’u son derece düşük seviyeler de dahil olmak üzere, ortalamanın altında su verimliliği seviyeleri bildirdi. 2030 yılına kadar küresel hedeflere ulaşmak için mevcut ilerleme oranlarının dört katına çıkması gerekiyor.
İyi haber şu ki, ülkeler durumu iyileştirmeye kararlı. Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi’ne (UNFCCC) göre, su ve gıda, Paris Anlaşmasına Ulusal Olarak Belirlenmiş Katkıların (NDC’ler) en öncelikli iki konusu olup, ülkeler su için iklim hizmetlerini güçlendirme ihtiyacını vurgulamaktadır.
Hayaller ve Gerçekler
Suyla ilgili afetleri azaltmak ve su kaynakları yönetimini desteklemek için suya yönelik iklim hizmetleri ve uçtan uca erken uyarı sistemleri ile sürdürülebilir yatırımlar gerekmektedir. Bunlar henüz yeterli değil.
Ulusal meteorolojik ve hidrolojik hizmetlerin yaklaşık % 60’ı (hükümete, kamuya ve özel sektöre temel hidrolojik bilgi ve uyarı hizmetleri sağlamakla görevli ulusal kamu kurumları) su için iklim hizmetleri sağlamak için gereken tam kapasiteden yoksundur.
Verilerin mevcut olduğu 101 ülkeyi kapsayan bir WMO değerlendirmesine göre;
* WMO Üyelerinin % 43’ünde iklim hizmetleri sağlayıcıları ve bilgi kullanıcıları arasında yetersiz iletişim ve etkileşim vardır;
* Yaklaşık % 40’ında temel hidrolojik değişkenler için veri toplanmamaktadır;
* Bunların % 67’sinde hidrolojik veriler mevcut değildir;
* Veri sağlayanların % 34’ünde uçtan uca nehir taşkın tahmin ve uyarı sistemleri yoktur veya yetersizdir;
* % 54’ünde uçtan uca kuraklık tahmin ve uyarı sistemleri, eksik veya yetersizdir.
* Adaptasyonun desteklenmesi için ek finansman ve yatırım şarttır. SDG 6’nın üstesinden gelmek için verilen mali taahhütlerde % 9’luk bir artışa rağmen, resmi kalkınma yardımı (ODA) taahhütleri 2015 ve 2019 yılları arasında 8,8 milyar ABD dolarında sabit kaldı.
Öneriler
Rapor, dünya çapında su için iklim hizmetlerinin uygulanmasını ve etkinliğini iyileştirmek için politika yapıcılara stratejik önerilerde bulunuyor:
Özellikle Gelişmekte Olan Küçük Ada Devletlerinde (SIDS) ve En Az Gelişmiş Ülkelerde (LDC’ler) su stresini daha iyi yönetmek için bir çözüm olarak Entegre Kaynaklar Su Yönetimine yatırım yapın;
Afrika’da kuraklık uyarısı ve Asya’da sel uyarısı dahil olmak üzere, risk altındaki en az gelişmiş ülkelerde uçtan uca kuraklık ve sel erken uyarı sistemlerine yatırım yapın;
İklim hizmetlerini ve erken uyarı sistemlerini destekleyen temel hidrolojik değişkenler için veri toplamadaki kapasite boşluğunu doldurun;
Su sektöründe uyumu daha iyi desteklemek için iklim hizmetlerini bilgi kullanıcılarıyla birlikte geliştirmek ve operasyonel hale getirmek için ulusal düzeydeki paydaşlar arasındaki etkileşimi geliştirin. Ayrıca, en iyi uygulamaları sergilemeye yardımcı olacak sosyo-ekonomik faydaların daha iyi izlenmesi ve değerlendirilmesi için acil bir ihtiyaçdır.
Su sektöründe iklim hizmetleri için veri boşluklarını doldurun. Üyelerin su için iklim hizmetlerine ilişkin verileri 65 WMO Üyesinden ve özellikle SIDS’den eksik. ABÖS kapasitelerinin durumunu ve su için iklim hizmetleri ihtiyaçlarını değerlendirmek için yetersiz olan bu rapor için SIDS’in sadece % 19’u veri sağlamıştır.
Su ve İklim Koalisyonu’na katılın. Bu, entegre politika geliştirmeleri ve iyileştirilmiş pratik çözümler ihtiyacına yanıt olarak WMO tarafından organize edilmektedir. Koalisyon, ülkelere su kaynaklarının değerlendirilmesini iyileştirmenin yanı sıra su için tahmin ve görünüm hizmetleri sağlamak için destek sağlamaktadır.
TMMOB
METEOROLOJİ MÜHENDİSLERİ ODASI
KAYNAK: WMO
