2023 büyük etkileriyle iklim rekorlarını alt üst ediyor

Cenevre/Dubai (WMO) – Dünya Meteoroloji Teşkilatı (WMO) göre 2023 yılı, yıkım ve umutsuzluk bırakan aşırı hava koşullarıyla birlikte iklim rekorlarını alt üst etti.

2023 kayıtlara geçen en sıcak yıl olacak.

Sera gazı seviyeleri artmaya devam ediyor.

Rekor deniz yüzeyi sıcaklıkları ve deniz seviyesinin yükselmesi.

Antarktika’da rekor düzeyde düşük deniz buzu.

Aşırı hava koşulları ölüm ve yıkıma neden oluyor.

WMO Küresel İklimin Geçici Durumu raporu, 2023 yılının kayıtlara geçen en sıcak yıl olacağını teyit etmektedir. Ekim ayı sonuna kadar elde edilen veriler, yılın sanayi öncesi 1850-1900 temel çizgisinin yaklaşık 1.40 santigrat derece (±0.12°C belirsizlik payı ile) üzerinde olduğunu göstermektedir. Daha önce en sıcak yıllar olarak sıralanan 2016 ve 2020 ile 2023 arasındaki fark öyle ki, son iki ayın sıralamayı etkilemesi artık pek olası değil.

Geçtiğimiz dokuz yıl, 2015’ten 2023’e kadar, kayıtlardaki en sıcak yıllardı. Kuzey Yarımküre’de 2023 baharında ortaya çıkan ve yaz aylarında hızla gelişen El Niño olayının 2024’te sıcaklığı daha da artırması muhtemeldir çünkü El Niño genellikle zirve yaptıktan sonra küresel sıcaklıklar üzerinde en büyük etkiye sahiptir.

WMO Genel Sekreteri Prof. Petteri Taalas”Sera gazı seviyeleri rekor düzeyde yüksek. Küresel sıcaklıklar rekor seviyede. Deniz seviyesindeki yükselme rekor düzeyde. Antarktika deniz buzu rekor düzeyde düşük. Bu, kırılan olumsuz rekorların sağır edici bir kakofonisi” dedi.

“Bunlar istatistiklerden çok daha fazlası. Buzullarımızı kurtarma ve deniz seviyesindeki yükselmeyi dizginleme yarışını kaybetme riskiyle karşı karşıyayız. Yirminci yüzyılın iklimine artık geri dönemeyiz. Şimdi bu ve önümüzdeki yüzyıllarda giderek daha yaşanmaz hale gelen iklimin risklerini sınırlamak için RTIK harekete geçmeliyiz” dedi.

Taalas, “Aşırı hava koşulları her gün yaşamları ve geçim kaynaklarını yok ediyor; bu da herkesin erken uyarı hizmetleriyle korunmasını sağlamanın zorunlu bir ihtiyaç olduğunun altını çiziyor” dedi.

Karbondioksit seviyeleri sanayi öncesi döneme kıyasla %50 daha yüksektir ve ısıyı atmosferde hapsetmektedir. CO2’nin uzun ömrü, sıcaklıkların da önümüzdeki uzun yıllar boyunca artmaya devam edeceği anlamına geliyor.

Okyanusların ısınmaya devam etmesi, buzulların ve buz tabakalarının erimesi nedeniyle 2013-2022 yılları arasında deniz seviyesinin yükselme hızı, uydu kayıtlarının ilk on yılındaki (1993-2002) hızın iki katından fazladır.

Antarktika’daki maksimum deniz buzu miktarı, güney yarımküre kışının sonunda, bir önceki rekor düşük seviyeden tam 1 milyon km2 (Fransa ve Almanya’nın toplam büyüklüğünden daha fazla) daha az olarak, kayıtlardaki en düşük seviyede gerçekleşmiştir. Kuzey Amerika ve Avrupa’daki buzullar bir kez daha aşırı bir erime mevsimi yaşadı. WMO raporuna göre İsviçre buzulları son iki yılda kalan hacimlerinin yaklaşık yüzde 10’unu kaybetti.

Rapor iklim değişikliğinin küresel boyutunu gözler önüne seriyor. Gıda güvenliği ve nüfusun yer değiştirmesi de dahil olmak üzere sosyo-ekonomik etkilerin anlık bir görüntüsünü sunmaktadır.

“Bu yıl dünyanın dört bir yanındaki toplulukların yangınlar, seller ve kavurucu sıcaklıklar tarafından vurulduğunu gördük. Rekor düzeydeki küresel sıcaklıklar dünya liderlerinin tüylerini diken diken etmeli,” diyen Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri António Guterres’e kulak verelim.

WMO’nun iklim raporuna eşlik eden bir video mesajında Guterres, liderleri BM İklim Değişikliği müzakereleri COP28’de acil eylemde bulunmaya çağırıyor. Hala umut var, diyor..

“Küresel sıcaklık artışını 1.5 °C ile sınırlamak ve en kötü iklim kaosundan kaçınmak için yol haritamız var. Ancak liderlerin COP28’de 1.5 derece sınırını canlı tutma yarışını başlatmaları gerekiyor: İklim eylem planlarının bir sonraki turu için net beklentiler belirleyerek ve bunları mümkün kılacak ortaklıklar ve finansman taahhüdünde bulunarak; Yenilenebilir enerji kaynaklarını üç katına ve enerji verimliliğini iki katına çıkarmayı taahhüt ederek; Ve 1.5 derece sınırıyla uyumlu net bir zaman çerçevesiyle fosil yakıtları aşamalı olarak ortadan kaldırmayı taahhüt ederek.”

Yenilenebilir enerji kapasitesi 2022 yılında güneş ve rüzgâr enerjisinin öncülüğünde yaklaşık %10 arttı.

WMO’nun Küresel İklimin Geçici Durumu raporu, Dubai’deki COP28 müzakerelerini bilgilendirmek amacıyla yayımlandı. Rapor, Ulusal Meteoroloji ve Hidroloji Servisleri, bölgesel iklim merkezleri, BM ortakları ve önde gelen iklim bilimcilerin görüşlerini bir araya getirmektedir. Sıcaklık rakamları, önde gelen altı uluslararası veri setinin bir araya getirilmesiyle oluşturulmuştur.

Küresel İklimin Son Durumu 2023 raporu, bölgesel raporlarla birlikte 2024 yılının ilk yarısında yayınlanacaktır.

TMMOB

METEOROLOJİ MÜHENDİSLERİ ODASI

KAYNAK: WMO