Ardışık Üçlü La Niña devam ediyor. Bu durum kuraklığı ve selleri arttırıyor.

La Niña‘dan kayanaklı Soğutma etkisi geçici ve sınırlıdır

Cenevre, 30 Kasım 2022

Alışılmadık derecede inatçı ve uzun süren La Niña olayı, muhtemelen kuzey yarımkürede kışın/güney yarımkürede yazın sonuna kadar sürecek. Dünya Meteoroloji Teşkilatı’na (WMO) göre, 21. yüzyılın ilk “üçlü ” La Niña’sı (arka arkaya üç yıl) sıcaklık ve yağış modellerini etkilemeye ve dünyanın farklı yerlerinde kuraklık ve selleri şiddetlendirmeye devam edecek.

WMO El Niño/La Niña Güncellemesi yaparak, La Niña’nın Aralık-Şubat 2022/2023’te devam etme olasılığının yaklaşık %75 ve Ocak-Mart 2023’te ise %60 olduğunu açıkladı.

Uzmanlardan ve dünya çapında modellerden edinilen tahminlere dayanan Güncellemeye göre, Şubat-Nisan 2023’te ENSO açısından tarafsız koşulların (ne El Niño ne de La Niña) ortaya çıkma olasılığı %55 dir. Bu oran, Mart-Mayıs döneminde yaklaşık %70’e çıkmaktadır.

1950’den bu yana sadece üçüncü kez üçlü bir La Niña yaşandı.

La Niña, orta ve doğu ekvatoral Pasifik Okyanusu’ndaki okyanus yüzey sıcaklıklarının büyük ölçekli soğumasına atıfta bulunur ve tropikal atmosferik sirkülasyondaki, yani rüzgarlar, basınç ve yağıştaki değişikliklerle birleşir. El Niño Güney Salınımının (ENSO) sıcak aşaması olan El Niño’nun genellikle hava ve iklim üzerinde zıt etkileri vardır.

La Niña doğal bir olgudur. Ancak, küresel sıcaklıkları artıran, havamızı daha aşırı olaylara açık hale getiren ve mevsimsel yağış modellerini etkileyen insan kaynaklı iklim değişikliğinin arka planında gerçekleşmektedir.

İnsani Kriz

WMO Genel Sekreteri Prof. Petteri Taalas, “Tropikal Pasifik, Eylül 2020’den bu yana kısa kesintilerle La Niña durumunda – ancak bunun küresel sıcaklıklar üzerinde yalnızca sınırlı ve geçici bir soğuma etkisi oldu. Geçtiğimiz sekiz yıl, rekor düzeydeki en sıcak yıl olacak ve deniz seviyesinde yükselme ve okyanus ısınması hızlandı”dedi

La Niña’ya rağmen hem 2022 hem de 2021, 2015’ten önceki tüm yıllardan daha sıcaktı.

Prof. Petteri Taalas,”Bu kalıcı La Niña olayı, etkilediği bölgelerdeki kuraklık ve sel koşullarını uzatıyor. Uluslararası toplum, yakın tarihin en uzun ve en şiddetli kuraklığının yol açtığı Afrika Boynuzu’nda milyonlarca insan için ortaya çıkan insani felaketten özellikle endişe duymaktadır..” dedi.

Yakın tarihte Afrika Boynuzu için çok kurum ve kuruluşun içinde olduğu bir oluşum tarafından bir uyarı yapıldı ve Ekim – Aralık yağmurlarının kötü başlamasıyla birlikte art arda 5. kuraklık sezonunun başladığı belirtildi. WMO,da Mart-Mayıs 2023 yağmur mevsimi boyunca ortalamanın altında yağışın da muhtemel olduğu konusunda uyarıda bulunan çoklu kurum ve kuruluşun yaptığı uyarıya katıldığını açıkladı.

Halihazırda Kenya, Somali ve Etiyopya’da 20 milyondan fazla insan yüksek düzeyde gıda güvensizliği yaşıyor ve Somali’nin bazı bölgeleri de yıl sonuna kadar ciddi kıtlık riskiyle karşı karşıya kalabilir.

Prof. Petteri Taalas, “WMO, insani sektöre özel bilgiler sağlamaya, tarım, gıda güvenliği, sağlık ve afet riskinin azaltılması gibi konularda çaba harcayan sektörleri desteklemeye devam edecektir. WMO ayrıca COP27’de sunulan yeni bir eylem planını da uyguluyor ve herkesin önümüzdeki beş yıl içinde hava, iklim ve su ile ilgili tehlikelere karşı onları korumak için erken uyarı sistemlerine erişimi olmasını sağlamaya çalışıyor” dedi.

WMO’nun geçici Küresel İklim Durumu 2022 raporuna göre, bu yıl birçok bölgedeki yağış modelleri La Niña’nın ayırt edici özelliklerini ortaya koydu. Bunlara örnek olarak; Güney Amerika ve güneybatı Kuzey Amerika’daki Patagonya’nın yanı sıra Doğu Afrika’daki normalden daha kuru koşulların yaşanması gösterilebilir..

Güney Afrika, kuzey Güney Amerika ve doğu Avustralya’da hava normalden daha yağışlı oldu. Güneydoğu Asya’da daha yoğun ve daha uzun muson yağmurları da La Niña ile doğrudan ilişkilidir. Böylece Pakistan, Temmuz ve Ağustos aylarında yıkıcı etki yaratan aşırı yağışlı günler yaşadı.

Köklü ENSO Güncellemesine ek olarak, WMO artık Kuzey Atlantik Salınımı, Arktik Salınımı ve Hint Okyanusu Dipolü gibi diğer önemli iklim faktörlerinin etkilerini içeren düzenli Küresel Mevsimsel İklim Güncellemeleri (GSCU) yayınlamaktadır.

ENSO ve Küresel Mevsimsel İklim Güncellemeleri, WMO Küresel Uzun Vadeli Tahmin Üretim Merkezlerinden alınan tahminlere dayanmaktadır. Temel hedef hazırlıklı olmak, yaşamları ve geçim kaynaklarını korumak için hükümetleri, Birleşmiş Milletleri, karar vericileri ve iklime duyarlı sektörlerdeki paydaşları desteklemektir.

Orta ekvatoral ve doğu Pasifik’teki inatçı La Niña’ya rağmen, başka yerlerde yaygın olarak ortalamadan daha sıcak olan deniz yüzeyi sıcaklıklarının, Aralık – Şubat 2022/2023 arasındaki hava sıcaklığı tahminlerine hakim olacağı tahmin edilmektedir.. Bu, kuzey-batı Kuzey Amerika hariç, Kuzey Yarımküre’deki kara alanlarında normal sıcaklıkların üzerine çıkmasına katkıda bulunacaktır. Normalin üzerindeki sıcaklıklara ilişkin olasılıklardaki en büyük artış, Asya’nın Arktik kıyısı, Orta Amerika’nın kuzey kısımları, Doğu Deniz Kıtası ve Yeni Zelanda’da görülüyor.

Aralık-Şubat ayları için yağış tahminleri, La Niña’nın tipik yağış etkilerine benzemektedir.