WMO: Deniz buzullarının kapsadığı alan Ocak ayında kaydedilen en düşük seviyesindeydi
Yeni hazırlanan raporlara göre, Kuzey Kutbu ve Antarktika’nın birleÅŸik deniz buzu kapsamı Ocak ayında kaydedilen en düşük seviyedeydi.
Avrupa’nın Copernicus Ä°klim DeÄŸiÅŸikliÄŸi Servisi ve ABD Ulusal Kar ve Buz Veri Merkezi’ne (NSIDC) göre, Antarktika için deniz buzu kapsamı Ocak ayında kaydedilen en düşük ve Kuzey Kutbu için üçüncü en düşük seviyesinde oldu.
NSIDC, “BirleÅŸik olarak, her iki yarım kürenin toplam küresel deniz buzu kapsamı için ise rekor bir düşük seviye belirledi. Ancak bu gözlem azalmanın sürekli bir eÄŸilim içinde olduÄŸu anlamına gelmiyor ve baÅŸta hava koÅŸulları olmak üzere baÅŸka deÄŸiÅŸkenlikten de kaynaklanabilir” dedi.
Deniz buzullarının kapladığı alan, WMO’nun Küresel Ä°klim Durumu raporlarında kullandığı iklim göstergelerinden biridir.
Sıcaklık baÅŸka bir temel göstergedir ve son sekiz yıl kaydedilen en sıcak sekiz yıl olmuÅŸtur. 2023 yılı Ocak ayı ise Copernicus Climate’a göre, kaydedilen en sıcak 7. Ocak ayı oldu.
Avrupa Orta Vadeli Hava Tahminleri Merkezi ( ECMWF) tarafından uygulanan Copernicus İklim Değişikliği Hizmetinin Yılbaşı gününde alışılmadık derecede yüksek sıcaklıklara tanık olan Avrupa için en sıcak üçüncü Ocak ayı oldu..
Kuzey Kutbu, ne yazık ki küresel ortalamanın iki katından daha hızlı ısınıyor. Sonuç olarak, Arktik deniz buzu, 44 yıllık uydu kayıtlarına baktığımız zaman rekor sayılacak düzeyde, önemli ölçüde geri çekildi. 1979’dan bu yana Ocak, NSIDC’ye göre Almanya’nın yaklaşık iki katı büyüklüğünde 1.89 milyon kilometrekare (730.000 mil kare) buzul alanı kaybedildi..
Bölgesel olarak, deniz buzu miktarı özellikle Barents Denizi’nde düşük kaldı. Aynı ÅŸekilde, Okhotsk Denizi, Bering Denizi ve St. Lawrence Körfezi’nde de ortalamanın altındaydı.
Uzun yıllara baktığımız zaman ; Arktik deniz buzu genellikle yıllık maksimum boyutuna, Antarktika deniz buzunun minimum boyutuna ulaÅŸtığı Åžubat sonu veya Mart başında ulaşır. 1 Åžubat 2022’de Antarktika deniz buzullarının maksimum boyutu, rekor sayılacak en düşük seviyesinde idi (2,26 milyon kilometrekare veya 873.000 mil kare).
Ocak 2023 ortalama Antarktika alanı 3,23 milyon kilometrekarelik (1,25 milyon mil karelik), uydu rekorundaki en düşük Ocak ayı alanıdır . Bu deÄŸer 2017’de belirlenen 3,78 milyon kilometrekarelik (1,46 milyon mil karelik) bir önceki Ocak rekorunun altındadır. NSIDC’ye göre Ocak ayı deniz buzu kapsamındaki doÄŸrusal kayıp eÄŸilimi yılda 6.400 kilometrekare (2.500 mil kare) veya on yılda yüzde 1.3 seviyesindedir.
Her yıl, bu zamanlarda, yazı yaÅŸatan hava koÅŸulları Antarktika çevresindeki deniz buzunu kemirir. Ancak bu yıl, özellikle Batı Antarktika her zamankinden daha sıcak hava koÅŸulları yaÅŸandı. Bu durum, güçlü rüzgarlar ve büyük dalgalarla birleÅŸtiÄŸinde, Weddell Denizi’nden batıya, Ross Denizi’ne doÄŸru bölgede devasa buzsuz alanların görülmesine neden oldu. Bu, Antarktika çevresindeki toplam deniz buzu kapsamını Ocak ayı için rekor düzeyde düşük bir dağılım olduÄŸunu göstermektedir.
2017’den bu yana, Weddell Denizi’nden batıya, Pasifik Okyanusu’nun en güneyindeki Ross Denizi’ne doÄŸru olan alan, aÅŸağı yukarı sabit bir düşük deniz buzu ile iÅŸaretlendi.
Danimarka Meteoroloji Enstitüsü Danimarka Ulusal Ä°klim AraÅŸtırmaları Merkezi’nde deniz buzu araÅŸtırmacısı olan Gorm Dybkjær, “Geçen yıl boyunca Antarktika’da deniz buzu yaygınlığı genel olarak çok düşüktü ve kış boyunca oluÅŸan yeni deniz buzulları da daha kırılgan hale geldiÄŸi ve daha kolay parçalanıp eridiÄŸi için bu durum iz bıraktı. Tıpkı Arktik Okyanusu’nda gördüğümüz gibi, deniz buzunun toparlanmakta güçlük çekeceÄŸi bir kısır döngü içindeyiz” dedi.
Gorm, “Antarktika’da deniz buzunun küçülmeye devam edip etmeyeceÄŸi veya hava koÅŸullarından kaynaklanan uzun vadeli doÄŸal dalgalanmalar olup olmadığı konusunda bir sonuca varmak için henüz çok erken, ayrıca deÄŸiÅŸikliklerin iklim deÄŸiÅŸikliÄŸinden kaynaklanıp kaynaklanmadığını deÄŸerlendirebilmemiz için burada daha güçlü bir istatistiksel temele ihtiyacımız var. Bununla birlikte; Antarktika’daki deniz buzullarının daha düşük kaplama alanına sahip olması, küresel sıcaklıkların yükselmesi halinde neler olabileceÄŸi konusundaki beklentimize uyuyor diyebiliriz. Her halükarda çevredeki deniz buzulları ile birlikte önümüzdeki yıllarda bu durumu çok daha yakından takip edeceÄŸimiz kesin.” diye ilave etti.
925 hPa seviyesindeki (deniz seviyesinden yaklaşık 2.500 fit veya 760 metre yükseklikte) hava sıcaklıkları, doÄŸu Wilkes Land’den saat yönünde uzanan sahilin geniÅŸ bir alanında Kasım ayından bu yana ortalamanın 1 ila 2 santigrat derece (2 ila 4 Fahrenhayt derece) üzerinde olmuÅŸtur. Bununla birlikte, NSIDC’ye göre, yüzey tabakasının hemen altındaki ılık okyanus sularının da 2016’dan bu yana Antarktika deniz buzullarının genel düşüş eÄŸiliminde ayrı bir rol oynadığı düşünülmektedir.
TMMOB
METEOROLOJÄ° MÃœHENDÄ°SLERÄ° ODASI
KAYNAK: WMO
