Orman yangınları, seller ile birlikte aşırı sıcak ve aşırı yağışlı bir yaz mevsimi yaşıyoruz.

Tehlikeli hava – yoğun sıcaklık ve aşırı yağış – bu aşırı uçlarda Kuzey yarımkürenin büyük bir bölümünü etkileyerek insanların sağlığına ve çevreye büyük zararlar verdi. Deniz sıcaklık dalgaları okyanusun geniş alanlarını etkilemekte. Temmuz ayının şimdiye kadar kaydedilen en sıcak Temmuz ayı olması bekleniyor.

Çin, Temmuz ayında yeni bir ulusal günlük sıcaklık rekoru kaydetti ve Ağustos ayının hemen başında rekor kırılan yağışlar ile etkilendi. Temmuz ayında dünya çapında birçok yeni istasyon sıcaklık rekoru kırıldı. Ayrıca Güney Amerika’nın bazı bölgelerinde bir kış mevsimi sıcak hava dalgası görüldü.

Orman yangınları, Cezayir, Yunanistan, İtalya ve İspanya da dahil olmak üzere Kanada’da ve Akdeniz’in bazı bölgelerinde orman alanlarının yok olmasına ve düzinelerce can kaybına ve binlerce insanın zorla tahliyesine neden oldu.

Kanada, Kuzey Amerika’daki milyonlarca insan için hava kalitesine zarar veren, kayıtlara geçen en kötü orman yangını sezonunu yaşadı. Yangınlar şu anda Kanada’nın Kuzey Kutbu’nda halen devam ediyor. Copernicus Atmosfer İzleme Servisi (CAMS), Temmuz sonu itibariyle, bugüne kadarki yıl için tahmin edilen toplam orman yangını karbon emisyonlarının Kanada’nın bir önceki yıllık toplamının iki katına ulaştığını bildirdi. CAMS, Temmuz ayının ikinci yarısında Doğu Akdeniz’de, özellikle de Yunanistan’da orman yangınlarının yoğunluğunda ve emisyonlarında önemli bir artış kaydetmiştir. GFAS veri setine göre, bu orman yangınlarından kaynaklanan emisyonlar Yunanistan’da son 21 yılın bu dönemindeki en yüksek seviyeye ulaşmıştır.

Deniz yüzeyi sıcaklıkları yeni rekorlara ulaşırken, Akdeniz’de ve Florida kıyılarında şiddetli deniz sıcak dalgaları yaşandı. ABD Ulusal Okyanus ve Atmosfer İdaresi, Florida’da devam eden sıcaklık stresinin, uydu kayıtlarının başladığı 1985 yılından bu yana sezonun bu kadar erken döneminde bu kadar yüksek olmadığını söyledi.

NOAA mercan resifi stresi ve okyanus sıcaklıkları grafiği

WMO Genel Sekreteri Prof. Petteri Taalas”Isınan iklimimizde giderek daha sık görülen aşırı hava koşulları, insan sağlığı, ekosistemler, ekonomiler, tarım, enerji ve su kaynakları üzerinde büyük bir etkiye sahip. Bu durum, sera gazı emisyonlarının mümkün olduğunca hızlı ve derinlemesine azaltılmasının giderek artan aciliyetinin önemini göstermektedir” dedi.

Buna ek olarak, “toplumun ne yazık ki yeni normal haline gelen bu duruma uyum sağlamasına yardımcı olmak için çabalarımızı arttırmalıyız. Herkes için Erken Uyarılar hedefimize ulaşmak için çabalarken, WMO topluluğu yaşamları ve geçim kaynaklarını korumak için tahminler ve uyarılar sağlıyor” dedi.

Dünya Hava Durumu Atfetme ağındaki iklim bilimcilerin hızlı bir çalışması, sıcak hava dalgalarının iklim değişikliğinin açık izlerini taşıdığını söyledi.

” Ancak insan kaynaklı iklim değişikliği olmasaydı bu sıcaklık olayları son derece nadir olurdu. İnsanlar fosil yakıtları yakarak gezegeni ısıtmasaydı, Temmuz 2023’teki gibi maksimum sıcaklıkların ABD/Meksika bölgesi ve Güney Avrupa’da görülmesi neredeyse imkansız olurdu.” 25 Temmuz’da yayınlanan ilişkilendirme çalışmasına göre, Çin’de bu olay 250 yılda 1 defa yaşanacaktı.

Gelişmekte olan El Niño’nun kara ve okyanus sıcaklıklarını daha da artırması bekleniyor

Sıcak hava dalgası

Sıcak hava dalgaları en ölümcül doğal tehlikeler arasında yer almaktadır ve her yıl binlerce insan sıcaklığa bağlı nedenlerden dolayı hayatını kaybetmektedir. WMO uzmanları 18 Temmuz’da bir basın brifinginde, sıcak hava dalgasının tam etkisinin genellikle haftalar veya aylar sonrasına kadar bile bilinemediğini söyledi.

Fransa, Yunanistan, İtalya, İspanya, Cezayir ve Tunus yeni maksimum gündüz ve gece istasyon sıcaklık rekorları bildirdi.

Örneğin, Figueres (Katalonya), 18 Temmuz’da 45.4 °C’lik yeni bir sıcaklık rekoru bildirdi (tüm zamanların geçici maksimum değeri). İtalya’nın Sardinya adasındaki bir istasyon 24 Temmuz’da 48,2°C kaydetmiştir.

Cezayir ve Tunus’ta en yüksek maksimum sıcaklık 23 Temmuz’da sırasıyla 48.7 °C (Dar El Beïda/Argel) ve 49.0 °C (Tunus ve Kairouan) olarak kaydedilmiştir.

İran’da sıcaklıklar Ağustos başında 50°C’yi aşmıştır.

“Artan sayıda çalışma, jet akımı gibi atmosferik dinamikler de dahil olmak üzere, hızlı ısınma ile Kuzey Kutbu ve orta enlem hava modelleri arasındaki bağlantıları ortaya koymaktadır. Sıcak hava kuzeye ve soğuk hava güneye taşındığında jet akımı zayıflar ve dalgalanır. Bu koşullarda, durağanlığa yakın hava modelleri oluşur ve bazı bölgelerde uzun süreli sıcak hava dalgalarına ve kuraklığa, diğerlerinde ise şiddetli yağışlara yol açar.”

“Artan sayıda çalışma, jet akımı gibi atmosferik dinamikler de dahil olmak üzere, hızlı ısınma ile Kuzey Kutbu ve orta enlem hava modelleri arasındaki bağlantıları ortaya koymaktadır. Sıcak hava kuzeye ve soğuk hava güneye taşındığında jet akımı zayıflar ve dalgalanır. Bu koşullarda, durağanlığa yakın hava modelleri oluşur ve bazı bölgelerde uzun süreli sıcak hava dalgalarına ve kuraklığa, diğerlerinde ise şiddetli yağışlara yol açar.”

Çin Meteoroloji İdaresi tarafından yayınlanan bir rapora göre, Çin’in Sincan eyaletindeki Turpan şehrinde bulunan Sanbao meteoroloji istasyonu 16 Temmuz’da 52,2°C’lik bir sıcaklık değerine ulaşarak yeni bir ulusal sıcaklık rekoru kırdı.

TMMOB METEOROLOJİ MÜHENDİSLERİ ODASI

KAYNAK : WMO