WMO: Yeni iklim raporu acil eylem çağrısıdır
IPCC raporu, iklim değişikliğinin hızlı, yaygın ve yoğunlaştığını gösteriyor. Dünya Meteoroloji Örgütü (WMO) bugün yaptığı açıklamada, dünyanın önde gelen yüzlerce iklim bilimcisinin hazırladığı çığır açan yeni raporun, benzeri görülmemiş ve hızlanan iklim değişikliği karşısında sera gazlarını azaltmak için acil eylem çağrısı olduğunu söyledi.
Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli (IPCC) Çalışma Grubu I raporu, İklim Değişikliği 2021: Fiziksel Bilimin Temeli, atmosferin, okyanusların ve karaların ısınmasıyla ilgili bugüne kadarki en net ve en kapsamlı değerlendirmeyi sunuyor.
Son değişikliklerin ölçeği, yüzbinlerce yıl olmasa da binlerce yıldır eşi benzeri görülmemiştir. Rapora göre, geçmiş ve gelecekteki sera gazı emisyonlarından kaynaklanan birçok değişiklik, özellikle okyanus, buz tabakaları ve küresel deniz seviyesindeki değişiklikler olmak üzere yüzyıllardan bin yıllara bile geri döndürülemez.
İnsan kaynaklı iklim değişikliğinin, dünyanın her yerindeki birçok hava ve iklim uç noktasını zaten etkilediğini söylüyor. Sıcak hava dalgaları, yoğun yağışlar, kuraklıklar ve yoğun tropik siklonların oranı gibi aşırı uçlarda gözlemlenen değişikliklerin kanıtı ve özellikle bunların insan etkisine atfedilmesi, 2014’teki son IPCC Değerlendirme Raporu’ndan bu yana daha da güçlendi.
Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres bunu “insanlık için kırmızı bir kod” olarak nitelendirdi. Bay Guterres, “Uluslararası olarak kabul edilen 1,5 santigrat derece eşiği tehlikeli bir şekilde yakın” dedi.
WMO Genel Sekreteri Prof. Petteri Taalas, “İklim değişikliğinin sert gerçeği gözlerimizin önünde gerçek zamanlı olarak yaşanıyor” dedi. “Gelecek nesillerin karşı karşıya olduğu şeylerin bir ön tadımı. Olumsuz değişikliklerden bazıları iklim sistemine zaten kilitlenmiş durumda, ancak şimdi emisyonlarda güçlü, hızlı ve sürekli azalmalar yaparsak diğerleri için hala zamanımız var denebilir. Ancak sera gazı konsantrasyonları, özellikle karbondioksit, rekor seviyelerde kalıyor” dedi.
“IPCC’nin kurucu ortağı olarak WMO, özverileri ve yorulmak bilmeyen çalışmaları için katılan bilim insanlarının olağanüstü başarısını takdir ediyor. Bilimde birleştik. Bilim konuştu. Şimdi harekete geçme zamanı” dedi Prof. Taalas.
WMO ve BM Çevre Programı, 1988’de IPCC’yi kurdu.
Daha Aşırı Hava Durumu
IPCC raporu, önümüzdeki on yıllarda iklim değişikliklerinin tüm bölgelerde artacağını öngörüyor. 1.5°C’lik küresel ısınma için, artan sıcak dalgaları, daha uzun sıcak mevsimler ve daha kısa soğuk mevsimlerin yanı sıra sel ve kuraklık olaylarını etkileyen yağış düzenlerinde değişiklikler olacaktır. Rapor, 2°C’lik küresel ısınmada aşırı sıcaklıkların tarım ve sağlık için kritik tolerans eşiklerine daha sık ulaşacağını gösteriyor.
“2021’de tanık olduğumuz aşırı sıcaklık, insan kaynaklı iklim değişikliğinin tüm özelliklerini taşımaktadır. Kanada’daki British Columbia IPCC Çalışma Grubu I, Kuzey Amerika’daki yoğun ve kapsamlı sıcak hava dalgasının bir parçası olarak 49.6°C’lik inanılmaz bir sıcaklık kaydetti ve bu değer önceki tüm rekorları kırdı.
“Kuzey Amerika’da sıcaklık ve kuraklığın körüklediği yangınlar, Atlantik boyunca duman bulutları oluşturdu. Son günlerde Akdeniz’de yoğun ve uzun süreli sıcak hava dalgasının ortasında Türkiye ve Yunanistan’da yıkıcı yangınlar gördük. Geleneksel olarak permafrost ile ilişkilendirilen bir bölge olan Sibirya, 2020’de olağanüstü sıcak hava dalgaları, yangınlar ve düşük Arktik deniz buzunun ardından bir kez daha büyük orman yangınlarını yaşadı.” dedi.
Kuzey Kutbu, küresel ortalamanın iki katından daha hızlı ısınıyor. Rapora göre, daha fazla ısınma permafrost erimesini ve mevsimsel kar örtüsü kaybını, buzulların ve buz tabakalarının erimesini ve yaz Arktik deniz buzunun kaybını daha da artıracak.
IPCC raporu, iklim değişikliğinin su döngüsünü nasıl yoğunlaştırdığını gösteriyor. Bu, birçok bölgeye daha yoğun yağış ve buna bağlı sel ve daha yoğun kuraklık getiriyor.
“Bu yıl birçok ülke buna tanık oluyor. Örneğin, yalnızca Temmuz ayında, Almanya’da iki gün içinde iki aylık yağış düşerken, Çin’in orta kesimindeki Henan eyaletinin bazı bölümleri, dört gün içinde yıllık ortalamadan daha fazla toplam yağış aldı. Bu, yüzlerce can kaybına ve milyonlarca dolarlık ekonomik kayba neden oldu” dedi.
1.5°C ısınma seviyesi
Rapor, gözlemlenen ortalama ısınma hızının, 1971-2006 dönemine kıyasla 2006-2018 döneminde daha da hızlandığını gösteriyor.
IPCC Çalışma Grubu I raporu
Önümüzdeki on yıllarda 1,5°C’lik küresel ısınma düzeyini geçme şansına ilişkin yeni tahminler içermektedir. Sera gazı emisyonlarında ani, hızlı ve büyük ölçekli azalmalar olmadıkça, sıcaklık artışının 1,5°C’ veya 2°C bile olması hayal olarak kalacaktır.
Rapor, insan faaliyetlerinden kaynaklanan sera gazı emisyonlarının 1850-1900’dan bu yana yaşanan son on yıllık ısınmada yaklaşık 1,1°C’den sorumlu olduğunu gösteriyor. 2020 yılında yıllık ortalama sıcaklık normalin 1,2 C üzerindeydi. Her ne kadar ; Paris Anlaşması, sıcaklık artışının 1,5°C derece ile sınırlama çabalarını sürdürmeyi taahhüt etse de , önümüzdeki 20 yıldaki ortalama sıcaklık tahmininin 1,5°C’lik ısınmaya ulaşması veya bunu aşması beklenmektedir.
WMO Küresel İklim Durumu 2020 raporu, son altı yılın kaydedilen en sıcak yıl olduğunu söyledi. Ve WMO tarafından Mayıs ayında yayınlanan Küresel Yıllık İklim Güncellemesi raporunda, önümüzdeki beş yıldan en az birinde yıllık ortalama küresel sıcaklığın sanayi öncesi seviyenin 1,5°C üzerine geçici olarak ulaşması için yaklaşık %40 şansın olduğu ifade edilmektedir. – ve bu oran her geçen gün daha da artmaktadır.
WMO, iklimin durumu ve iklim değişikliği göstergeleri hakkında siyasi liderlere ve karar vericilere yıllık küresel ve bölgesel güncellemeler yayınlamaktadır. IPCC, iklim değişikliği, etkileri ve riskleri ile ilgili daha kapsamlı ve ayrıntılı periyodik bilimsel değerlendirmelerin yanı sıra uyum ve azaltma stratejilerini ortaya koymaktadır.
Bu IPCC raporu, yakın geçmişteki ısınmanın daha iyi anlaşılması, son çok sıcak yıllardan ek veriler ve gelecekteki ısınma oranını değerlendirmek için daha karmaşık bir yaklaşım gibi bilimde gerçekleştirilen çok büyük ilerlemelerden de yararlanmaktadır.
Bölgesel vurgu
Prof. Taalas, “Son iklim raporundaki bu önemli ilerleme, hem şu anda gördüğümüz hem de gelecekte ek ısınmayla birlikte göreceğimiz bölgesel iklim değişikliğine ilişkin en yeni bilgilerdir” dedi.
Prof. Taalas, bunun, küresel ısınmanın etkilerinin bölgesel ölçekte nasıl ortaya çıktığını anlamamıza yardımcı olduğunu ve politika yapıcıların iklim hakkında bölgesel olarak daha bilinçli kararlar almasına yardımcı olacağını söyledi.
Rapor, iklim etkilerinin birçok itici gücünün dünyanın tüm bölgelerinde değişeceğini tahmin ediyor. Bölgeye özgü değişiklikler arasında tropik siklonların ve ekstratropik fırtınaların yoğunlaşması, nehir taşkınlarındaki artışlar, ortalama yağışlardaki azalmalar, kuraklıktaki artışlar ve yangın oluşumu için tanımlanan hava koşullarının daha da artacağı yer alıyor.
IPCC Çalışma Grubu I raporu 1.5 °C’lik ısınmada bile, yoğun yağış ve buna bağlı sel baskınlarının, Afrika ve Asya’daki çoğu bölgede yüksek oranda artması ve daha sık hale gelmesi bekleniyor. Asya hariç tüm kıtalarda birkaç bölgede daha sık ve şiddetli kuraklıklar olacağı tahmin edilmektedir. Bu değişiklikler 2 °C sıcaklık artışında çok daha fazla olacaktır..
Daha ayrıntılı bölgesel iklim etkisi bilgileri yeni bir AR6 WG1 Etkileşimli Atlas’ta yayınlandı (https://interactive-atlas.ipcc.ch)
Prof. Taalas, “Bu bölgesel ayrıntılar, küresel olarak hükümetlerin ve toplumların zihinlerini neyin tehlikede olduğuna ve bu etkileri en aza indirgemek ve Paris Anlaşması hedeflerine ulaşmak için neden ısınmayı sınırlamamız gerektiğine odaklamaktadır.” dedi.
“İklim değişikliğini azaltmanın yanı sıra iklim adaptasyonuna da yatırım yapmak çok önemli, çünkü iklimdeki olumsuz eğilim, azaltımdaki başarımızdan bağımsız olarak önümüzdeki on yıllar boyunca devam edecek. Uyum sağlamanın güçlü bir yolu, erken uyarı ve hava gözlem sistemlerine daha fazla yatırım yapmaktır. 193 WMO Üyesinin sadece yarısı son teknolojiye sahip hava, iklim ve hidrolojik hizmet yeteneklerine sahiptir. Ayrıca Afrika, Latin Amerika’nın bazı bölümleri ve Pasifik ve Karayip Adası eyaletlerindeki gözlem ağlarında büyük boşluklarımız var ve bu hem bu bölgelerde hem de küresel olarak erken uyarı hizmetlerinin kalitesi üzerinde büyük bir olumsuz etkiye sahiptir.”
Bu nedenle WMO, veri açıklarını kapatmak ve bir Sistematik Gözlem Finansman Tesisi aracılığıyla sürdürülebilir bir şekilde finanse edilen bir Küresel Temel Gözlem Ağı kurmak için çalışmaktadır.
TMMOB
METEOROLOJİ MÜHENDİSLERİ ODASI
KAYNAK : WMO
Son Yorumlar