Dünya Meteoroloji Örgütü (WMO), 2023’ün büyük bir farkla kayıtlardaki en sıcak yıl olacağını resmen teyit etti.

Yıllık ortalama küresel sıcaklık, sanayi öncesi seviyelerin 1,5° Celsius üzerine yaklaştı – bu sembolik bir rakam çünkü iklim değişikliğine ilişkin Paris Anlaşması, uzun vadeli sıcaklık artışını (2023 gibi tek bir yıl yerine on yılların ortalaması) sanayi öncesi seviyelerin 1,5° Celsius üzerine çıkmayacak şekilde sınırlamayı hedefliyor.

Küresel sıcaklıkların izlenmesinde kullanılan ve WMO tarafından konsolide edilen altı önde gelen uluslararası veri seti, yıllık ortalama küresel sıcaklığın 2023 yılında sanayi öncesi seviyelerin (1850-1900) 1,45 ± 0,12 °C üzerinde olduğunu göstermektedir. Haziran ve Aralık ayları arasında her ay küresel sıcaklıklar yeni aylık rekorlar kırmıştır. Temmuz ve Ağustos ayları kayıtlara geçen en sıcak iki ay olmuştur.

“İklim değişikliği insanlığın karşı karşıya olduğu en büyük zorluktur. Hepimizi, özellikle de en savunmasız durumda olanları etkiliyor” diyen WMO Genel Sekreteri Prof. Celeste Saulo.”Daha fazla beklemeyi göze alamayız. Halihazırda harekete geçmiş durumdayız ancak daha fazlasını yapmalı ve bunu da hızla gerçekleştirmeliyiz. Sera gazı emisyonlarında ciddi azaltımlar yapmalı ve yenilenebilir enerji kaynaklarına geçişi hızlandırmalıyız” dedi.

“2023’ün ortasında soğuyan La Niña’dan ısınan El Niño’ya geçiş, geçen yıla göre sıcaklıktaki artışa açıkça yansıyor. El Niño’nun genellikle zirve yaptıktan sonra küresel sıcaklıklar üzerinde en büyük etkiye sahip olduğu göz önüne alındığında, 2024 daha da sıcak olabilir” dedi.

Prof.Celeste Saulo”El Niño olayları doğal olarak meydana gelse ve bir yıldan diğerine gelip gitse de, daha uzun vadeli iklim değişikliği artıyor ve bunun insan faaliyetleri nedeniyle olduğu kesin. İklim krizi eşitsizlik krizini daha da kötüleştiriyor. Sürdürülebilir kalkınmanın tüm yönlerini etkiliyor ve yoksulluk, açlık, sağlıksızlık, yerinden edilme ve çevresel bozulmayla mücadele çabalarını baltalıyor.” dedi

1980’lerden bu yana her on yıl bir öncekinden daha sıcak geçmiştir. Geçtiğimiz dokuz yıl kayıtlara geçen en sıcak yıllar olmuştur. Daha önce 2016 (güçlü El Niño) ve 2020 yılları, sanayi öncesi dönemin 1,29 ±0,12°C ve 1,27 ±0,12°C üzerinde, kayıtlardaki en sıcak yıllar olarak sınıflandırılmıştı.

Altı veri setine dayanarak, 2014-2023 on yıllık ortalaması, belirsizlik payı da hesaba katılarak 1850-1900 ortalamasının 1,20 ±0,12°C üzerindedir.

2023 için konsolide küresel sıcaklık veri setleri (WMO)

BM Genel Sekreteri António Guterres.”İnsanlığın eylemleri dünyayı yakıp kavuruyor. 2023, eğer şimdi harekete geçmezsek bizi bekleyen felaketli geleceğin sadece bir ön gösterimiydi. Rekor kıran sıcaklık artışlarına çığır açan eylemlerle karşılık vermeliyiz,” dedi

“İklim felaketinin en kötüsünden hala kaçınabiliriz. Ancak küresel sıcaklık artışını 1.5 santigrat derece ile sınırlamak ve iklim adaletini sağlamak için gereken hırsla şimdi harekete geçersek” dedi.

Küresel sıcaklıkların uzun vadeli izlenmesi, iklimin ve nasıl değiştiğinin sadece bir göstergesidir. Diğer temel göstergeler arasında atmosferik sera gazı konsantrasyonları, okyanus sıcaklığı ve asitlenmesi, deniz seviyesi, deniz buzu kapsamı ve buzul kütle dengesi yer almaktadır.

WMO’nun 30 Kasım’da yayınlanan 2023’te Küresel İklimin Geçici Durumu raporu, her alanda rekorların kırıldığını gösterdi.

Deniz yüzeyi sıcaklıkları yılın büyük bir bölümünde olağanüstü yüksek seyretmiş, buna şiddetli ve zarar verici deniz sıcak hava dalgaları eşlik etmiştir. Antarktika’daki deniz buzu miktarı, hem Şubat ayındaki yaz sonu minimumunda hem de Eylül ayındaki kış sonu maksimumunda kayıtlara geçen en düşük seviyedeydi.

İklimimizdeki bu uzun vadeli değişiklikler, hava durumumuz aracılığıyla günlük olarak ortaya çıkmaktadır. 2023’te aşırı sıcaklar sağlığı etkiledi ve yıkıcı orman yangınlarının körüklenmesine yardımcı oldu. Yoğun yağışlar, seller, hızla şiddetlenen tropikal siklonlar yıkım, ölüm ve büyük ekonomik kayıplara yol açmıştır.

WMO, Küresel İklimin Son Durumu 2023 raporunu Mart 2024’te yayınlayacaktır. Bu rapor gıda güvenliği, yerinden edilme ve sağlık üzerindeki sosyoekonomik etkilere ilişkin ayrıntıları içerecektir.

TMMOB

METEOROLOJİ MÜHENDİSLERİ ODASI

KAYNAK: WMO